ซาร่าคือยาบรรเทาอาการปวดลดไข้ มีตัวยาสำคัญคือ พาราเซตามอล (Paracetamol)
มีทั้งชนิดเม็ดสำหรับผู้ใหญ่และชนิดน้ำสำหรับเด็ก

ชนิดเม็ด มีทั้งแบบเม็ดกลม และเม็ดรี ทั้งสองแบบแตกต่างกันเพียงรูปแบบของเม็ดยา เพื่อให้ผู้ใช้ยาสามารถเลือกใช้ได้ตามความสะดวก ซาร่าชนิดเม็ดกลมและชนิดเม็ดรีมีปริมาณตัวยาพาราเซตามอลเท่ากัน คือ เม็ดละ 500 มิลลิกรัม
ชนิดน้ำสำหรับเด็ก แบ่งตามความเข้มข้นของตัวยาพาราเซตามอล เพื่อให้แพทย์หรือเภสัชกรเลือกความเข้มข้นที่เหมาะสมหรือที่สะดวกในการตวงปริมาณยาที่ถูกต้องแม่นยำ สำหรับเด็กที่มีน้ำหนักตัวแตกต่างกัน มีรายละเอียดดังนี้



หมายเหตุ
- หลอดหยด* หมายถึงหลอดหยดที่ใช้ตวงยาน้ำสำหรับเด็กทารก จะมีขีดกำหนดปริมาตรที่แน่นอนที่หลอดหยด คือ 0.6 มิลลิลิตร และ 0.3 มิลลิลิตร
- ช้อนชา** หมายถึงช้อนตวงยาที่กำหนดปริมาตร 5 มิลลิลิตร ทั้งหลอดหยดและช้อนชา โดยมาก ผู้ผลิตยาจะใส่มาในกล่องบรรจุยาน้ำ หรือได้รับพร้อมกับยาน้ำที่ได้จากโรงพยาบาลหรือคลินิก
- มาตราการตวง 1 มิลลิตร (ml) เท่ากับ 1 ซีซี (cc)

พาราเซตามอลช่วยบรรเทาอาการปวดและลดไข้ โดยมีฤทธิ์ต่อระบบของร่างกายช่วยให้ความรู้สึกเจ็บปวดลดลง และช่วยลดอุณหภูมิร่างกายที่สูงกว่าปกติในขณะที่เป็นไข้

เมื่อวัดอุณหภูมิร่างกายด้วยปรอทวัดไข้ ถ้ามีอุณหภูมิสูงกว่าระดับปกติ คือสูงกว่า 37.5°C ขึ้นไป ถือว่าร่างกายมีไข้ อาการไข้อาจเกิดจากการติดเชื้อ การที่ร่างกายขาดน้ำ การได้รับบาดเจ็บ หรือมีความผิดปกติเกิดขึ้นในระบบร่างกาย

- ยาเม็ดสำหรับผู้ใหญ่ รับประทานครั้งละ 1-2 เม็ด ทุก 4-6 ชั่วโมง เมื่อมีการปวดหรือเป็นไข้ ทั้งนี้ กำหนดให้ผู้ใหญ่ไม่ควรรับประทานยาพาราเซตามอลเกิน 8 เม็ด (4,000 มิลลิกรัม) ใน 1 วัน
- ในส่วนของยาน้ำสำหรับเด็ก แพทย์หรือเภสัชกรจะคำนวณปริมาณยาแต่ละมื้อตามน้ำหนักตัวของเด็กแต่ละคน

พาราเซตามอลเป็นยาที่มีความปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ หากมีการใช้ยาภายใต้ข้อกำหนดที่ระบุไว้ที่ฉลากยาหรือเอกสารกำกับยา หรือรับประทานยาตามคำแนะนำของแพทย์หรือเภสัชกรอย่างเคร่งครัด ที่สำคัญคือไม่ควรใช้ยาเกินกว่าปริมาณที่แนะนำให้ใช้ เพราะอาจทำให้เกิดปัญหาต่อตับได้

มาตรฐานของตัวยาต่างๆ จะมีกำหนดในตำรายาซึ่งใช้เป็นมาตรฐานระดับสากล มีการกำหนดปริมาณตัวยาสำคัญ ความบริสุทธิ์ของตัวยา และปริมาณสารปนเปื้อน เป็นต้น ฉะนั้นโดยหลักการแล้ว วัตถุดิบตัวยาที่ได้จากแหล่งผลิตต่างๆ ควรจะมีมาตรฐานดังกล่าวที่ใกล้เคียงกัน อย่างไรก็ตาม พบว่ามีโรงงานผู้ผลิตวัตถุดิบที่สามารถทำให้มีปริมาณสารปนเปื้อนต่ำกว่าค่ามาตรฐาน ส่งผลให้ตัวยามีความปลอดภัยสูงขึ้น

บริษัท มาลิงครอดท์ ผลิตตัวยาพาราเซตามอลที่มีความบริสุทธิ์สูง มีปริมาณสารปนเปื้อน* ต่ำกว่าค่ามาตรฐาน จึงแตกต่างในด้านประสิทธิภาพและความปลอดภัยของตัวยา
* สารปนเปื้อนคือสารเคมีที่เกิดจากกระบวนการผลิตตัวยา สารบางชนิดมีพิษต่อระบบร่างกาย ตัวยาที่ดีจะต้องมีปริมาณสารปนเปื้อนต่ำ
* สารปนเปื้อนในพาราเซตามอล ยกตัวอย่างเช่น 4-aminophenol (โฟร์-อะมิโนฟีนอล) เป็นสารที่มีผลต่อตับ ตามข้อกำหนดของเภสัชตำรับ (USP: United States Pharmacopeia) ระบุให้มีสารตัวนี้ปนเปื้อนในผงยาพาราเซตามอลที่จะนำมาผลิตยาได้ไม่เกิน 50 ส่วนในล้านส่วน ซึ่งบริษัท มาลิงครอดท์ สามารถผลิตพาราเซตามอลที่มีสารตัวนี้ปนเปื้อนมาไม่ถึง 2 ส่วนในล้านส่วน

ทั้งนี้ การผลิตยาทุกชนิด จะต้องได้รับอนุญาตการขึ้นทะเบียนตำรับยาจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยากระทรวงสาธารณสุขทุกรายการ ดังนั้น ผู้บริโภคจึงวางใจได้ว่ายาที่ได้ผ่านการอนุมัติทะเบียนยาทุกรายการ จะมีประสิทธิภาพและความปลอดภัยอยู่ในเกณฑ์มาตรฐานตามที่กระทรวงฯ กำหนด ซึ่งเป็นมาตรฐานสากล อย่างไรก็ตาม ปัจจัยที่มีผลทำให้ยามีประสิทธิภาพและความปลอดภัยยิ่งขึ้น จะขึ้นอยู่กับโรงงานผู้ผลิตแต่ละแห่ง มีการคัดสรรแหล่งที่มาของวัตถุดิบตัวยา มีเทคโนโลยีการผลิตที่ดี มีขั้นตอนในการควบคุมคุณภาพที่เข้มงวด เป็นต้น

พาราเซตามอลไม่ทำให้เกิดการระคายเคืองกระเพาะอาหาร อีกทั้งหลังจากรับประทานอาหารแล้ว อาหารในกระเพาะก็ไม่มีผลขัดขวางการดูดซึมของตัวยาพาราเซตามอล ดังนั้น จึงสามารถรับประทานยาพาราเซตามอลได้ทั้งในยามที่ท้องว่างและหลังอาหาร

ยาที่ทำให้เกิดการระคายเคืองกระเพาะอาหาร ต้องรับประทานหลังอาหารทันทีหรือรับประทานพร้อมอาหาร เพื่อช่วยลดการระคายเคืองกระเพาะอาหารลง ไม่ควรรับประทานยาตอนท้องว่าง อาทิเช่น กลุ่มยาแก้ปวดข้อ (ทางการแพทย์เรียกกลุ่มยาต้านอาการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (Non-Steroidal Anti Inflammatory Drugs หรือ NSAIDs) เช่น แอสไพริน, ไอบูโพรเฟน, ไดโคลฟีแนค เป็นต้น

ได้ เพราะพาราเซตามอล เป็นตัวยาที่ปลอดภัยต่อกระเพาะอาหาร ไม่ทำให้เกิดการระคายเคือง

- ซาร่าชนิดเม็ดกลมและชนิดเม็ดรี แตกต่างกันเพียงรูปลักษณะของเม็ดยา ทั้งนี้เพื่อความสะดวกในการเลือกใช้ยาของผู้บริโภค
- ทั้งซาร่าเม็ดกลมและซาร่าเม็ดรี ใน 1 เม็ด มีปริมาณตัวยาพาราเซตามอล 500 มิลลิกรัม เหมือนกัน

การที่แพทย์หรือเภสัชกรจะจ่ายยาพาราเซตามอล จะต้องมีการคำนวนปริมาณยาที่จะจ่ายให้ผู้ป่วยแต่ละคนให้ถูกต้อง โดยเฉพาะในเด็กซึ่งง่ายต่อการได้รับยาเกินขนาดจนอาจเกิดอันตรายได้ ฉะนั้นผู้ผลิตจึงผลิตยาน้ำหลายความเข้มข้น เพื่อให้แพทย์หรือเภสัชกรสามารถเลือกความเข้มข้นที่เหมาะสมหรือสะดวกในการตวงปริมาตรยาได้อย่างถูกต้องแม่นยำสำหรับเด็กที่มีน้ำหนักตัวต่างๆ กัน



หมายเหตุ
- หลอดหยด* หมายถึงหลอดหยดที่ใช้ตวงยาน้ำสำหรับเด็กทารก จะมีขีดกำหนดปริมาตรที่แน่นอนที่หลอดหยด คือ 0.6 มิลลิลิตร และ 0.3 มิลลิลิตร
- ช้อนชา** หมายถึงช้อนตวงยาที่กำหนดปริมาตร 5 มิลลิลิตร
ทั้งหลอดหยดและช้อนชา โดยมาก ผู้ผลิตยาจะใส่มาในกล่องบรรจุยาน้ำ หรือได้รับพร้อมกับยาน้ำที่ได้จากโรงพยาบาลหรือคลินิก
- มาตราการตวง 1 มิลลิตร (ml) เท่ากับ 1 ซีซี (cc)

ยาแต่ละชนิดจะมีการศึกษาวิจัยทางการแพทย์ กำหนดมาตรฐานปริมาณตัวยาที่ใช้ในการ รักษาอาการต่างๆ เพื่อไม่ให้ร่างกายได้รับยามากเกินไปจนเกิดปัญหา หรือได้รับยาน้อยเกินไปจนไม่มีผลต่อการรักษานั้นๆ ยาส่วนใหญ่จะมีการกำหนดปริมาณตัวยาที่ให้ผู้ป่วยในแต่ละมื้อ ซึ่งจะเป็นไปตามน้ำหนักตัวของผู้ป่วย ทางการแพทย์จะให้รับประทานยาพาราเซตามอลใน 1 มื้อ* ปริมาณ 10-15 มิลลิกรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม โดยให้รับประทานห่างกัน มื้อละ 4 ถึง 6 ชั่วโมง เฉพาะเมื่อมีอาการ หากไม่มีอาการปวดหรือเป็นไข้ ก็ไม่จำเป็นต้องรับประทานยา

ที่มา* Drug Information Handbook : American Pharmacists Association 24th ปี 2015-2016 หน้า 34

ตัวอย่างการคำนวณปริมาณการรับประทานยาพาราเซตามอล ใน 1 มื้อ
{*คำนวณปริมาณพาราเซตามอล ต่อ 1 มื้อ ตัวอย่างการจ่ายยา
เด็ก หนัก 12 กิโลกรัม 12 X 10 ถึง 12 x 15 มิลลิกรัม คือ 120 ถึง 180 มิลลิกรัม ยาน้ำสำหรับเด็ก ที่ฉลากระบุปริมาณตัวยา ให้เลือกยาน้ำที่มีพาราเซตามอล 120 มิลลิกรัม ต่อ 5 มิลลิลิตร โดยรับประทานยามื้อละ 5 มิลลิลิตร (1 ช้อนชา)
ผู้ใหญ่ หนัก 60 กิโลกรัม 60 X 10 ถึง 60 x 15 มิลลิกรัม คือ 600 ถึง 900 มิลลิกรัม ซาร่าชนิดเม็ด มีพาราเซตามอล 500 มิลลิกรัม ต่อ 1 เม็ด รับประทานยามื้อละ 1 เม็ดครึ่ง*}

- การตวงยาน้ำให้เด็ก จำเป็นต้องดูที่ฉลากยาซึ่งจะระบุปริมาณตัวยาต่อ 1 ช้อนชา ใช้ในการคำนวณปริมาณ ที่จะตวงยาให้แม่นยำ

ได้ เป็นที่ยอมรับทางการแพทย์ว่า พาราเซตามอลเป็นทางเลือกของยาแก้ปวดที่ปลอดภัยสำหรับหญิงมีครรภ์เมื่อเทียบกับยาแก้ปวดในกลุ่มอื่นๆ โดยจะต้องรับประทานยาภายใต้ข้อกำหนดที่ระบุในเอกสารกำกับยา หญิงมีครรภ์ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรเพื่อรับคำแนะนำที่ถูกต้องในการใช้ยาและข้อควรระวังต่างๆ

ได้ พาราเซตามอลเป็นทางเลือกของยาแก้ปวดที่ปลอดภัยสำหรับหญิงให้นมบุตร เมื่อเทียบกับยาแก้ปวดในกลุ่มอื่น ทั้งนี้ ต้องรับประทานยาภายใต้ข้อกำหนดที่ระบุในเอกสารกำกับยา หญิงให้นมบุตรควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรเพื่อรับคำแนะนำที่ถูกต้องในการใช้ยาและข้อควรระวังต่างๆ

- ไม่รับประทานยาพาราเซตามอลเกินปริมาณที่กำหนดไว้ในฉลากหรือเอกสารกำกับยา
- ไม่รับประทานยาอื่นๆ ที่มีส่วนประกอบของพาราเซตามอลซ้ำซ้อนกัน
- ผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับโรคตับและโรคไตควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนการรับประทานยา
- ผู้ที่ดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำ ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนการรับประทานยา

การรับประทานยาพาราเซตามอลในปริมาณปกติ (ผู้บริโภคปฏิบัติตามรายละเอียดและวิธีใช้ยาที่ระบุในเอกสารกำกับยา) จะพบว่าตัวยาทำให้เกิดผลข้างเคียงต่ำมาก ผลข้างเคียงที่สังเกตเห็นได้ เช่น เป็นผื่นที่ผิวหนัง
ที่มา* Drug Information Handbook : American Pharmacists Association 24th ปี 2015-2016 หน้า 33

โดยปกติแล้ว ไม่ว่าจะเป็นอาหาร ยาหรือวิตามิน ล้วนมีสารที่ส่งผลต่อร่างกาย ไม่ว่าจะเป็นตับ ไต หรืออวัยวะต่างๆ ของร่างกาย ขึ้นอยู่กับปัจจัยต่างๆ ทั้งในแง่ของผู้ที่ได้รับสารเอง ก็มีปัจจัยด้าน อายุ เพศ เชื้อชาติ สภาวะร่างกายของแต่ละคน ปริมาณและช่วงเวลาที่ได้รับ สภาวะของตับและไตซึ่งทำหน้าที่ขับสารออกจากร่างกาย ส่วนในแง่ของตัวสารที่ร่างกายได้รับ ก็ขึ้นอยู่กับรูปแบบของสาร ปริมาณและช่วงเวลาที่ได้รับสารนั้นๆ รวมถึงผลกระทบร่วมกับสารอื่นที่ได้รับพร้อมกัน
ในกรณีของการรับประทานยา หากเราได้รับยาเกินขนาด ก็ส่งผลให้ตับไตทำงานหนักจนอาจเกิดปัญหาได้
สำหรับพาราเซตามอลซึ่งถูกขับออกจากร่างกายทางตับ ในผู้ที่มีการทำงานของตับเป็นปกติ การรับประทานยาตามข้อกำหนดในเอกสารกำกับยาจะไม่ทำให้เกิดปัญหาต่อตับ ดังนั้นจึงไม่ควรรับประทานยาในปริมาณสูงกว่าที่แพทย์หรือเภสัชกรแนะนำ ควรทานยาพาราเซตามอลแต่ละมื้อห่างกันอย่างน้อย 4 ถึง 6 ชั่วโมงเมื่อมีอาการ
- สำหรับผู้ใหญ่ ทางการแพทย์มีข้อกำหนดไม่ให้รับประทานยาพาราเซตามอลเกินวันละ 4,000 มิลลิกรัม หรือ 8 เม็ด
- สำหรับการให้ยาในเด็กต้องให้ยาตามปริมาณที่กำหนดอย่างเคร่งครัด และไม่ให้รับประทานยาเกิน 5 มื้อต่อวัน
- หากเป็นผู้ป่วยโรคตับ โรคไต ควรรับประทานยาภายใต้คำแนะนำของแพทย์เท่านั้น
ที่มา
- United States National Library of Medicine : Drug Record Acetaminophen
- Drug Information Handbook: American Pharmacists Association 24th ปี 2015-2016หน้า 34

ไม่ควรรับประทานยาพาราเซตามอลติดต่อกันนานเกิน 5 วัน ในกรณีที่ผู้ป่วยยังคงมีอาการปวดหรือเป็นไข้อย่างต่อเนื่อง จำเป็นต้องพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยอาการ

มีอายุ 5 ปี นับจากวันที่ผลิตยา ทั้งนี้ต้องเก็บยาให้พ้นแสง ความร้อน และความชื้น ภายใต้อุณหภูมิไม่เกิน 30°C และควรเก็บยาให้พ้นมือเด็ก

ยาทุกชนิดหากเก็บไว้แล้วพบว่ายามีการเปลี่ยนแปลงไปจากเดิม เช่น เปลี่ยนสี มีจุด เม็ดยาชื้น ฯลฯ แสดงว่ายาอาจเกิดการเสื่อมสภาพอันเนื่องมาจากการเก็บยาในสภาวะที่ไม่เหมาะสม จึงไม่ควรใช้ยานั้นอีกต่อไป

มีอายุ 5 ปี นับจากวันที่ผลิตยา ทั้งนี้ต้องเก็บยาให้พ้นแสง ความร้อน และความชื้น ภายใต้อุณหภูมิไม่เกิน 25°C และควรเก็บยาให้พ้นมือเด็ก

ยาทุกชนิดหากเก็บไว้แล้วพบว่ายามีการเปลี่ยนแปลงไปจากเดิม เช่น เปลี่ยนสี มีกลิ่นแปลกๆ มีตะกอน ฯลฯ แสดงว่ายาอาจเกิดการเสื่อมสภาพอันเนื่องมาจากการเก็บยาในสภาวะที่ไม่เหมาะสม จึงไม่ควรใช้ยานั้นอีกต่อไป

ตามมาตราการตวงยาน้ำ ยา 1 ช้อนชา* มีปริมาณ 5 มิลลิลิตร (หรือ 5 cc)
ช้อนชา* ในที่นี้หมายถึง ช้อนสำหรับตวงยา กำหนดปริมาตร 1 ช้อนชามี 5 มิลลิลิตร (หรือ 5 cc)
โดยมากผู้ผลิตยาจะใส่มาในกล่องบรรจุ หรืออาจได้รับช้อนชาพร้อมกับยาน้ำที่ได้จากโรงพยาบาลหรือคลินิก

จำเป็น เนื่องจากต้องการให้ผู้ป่วยได้รับตัวยาในปริมาณที่ถูกต้อง ก่อนรินยาน้ำทุกชนิดเพื่อรับประทาน
ควรเขย่าขวดก่อนทุกครั้ง การเขย่าขวดยาช่วยให้ตัวยากระจายได้ทั่วทั้งขวด

เนื่องจากผงยาที่นำมาทำยาน้ำส่วนใหญ่มีรสขมหรือมีกลิ่นของยาที่เด็กไม่ชอบ ทำให้เด็กบางคนปฏิเสธการรับประทานยา ผู้ผลิตยาจะทำการแต่งรสยาให้หวานโดยส่วนใหญ่จะใช้น้ำเชื่อมซึ่งก็คือน้ำตาลเพื่อกลบความขมของยา
ยาน้ำที่ระบุว่า “ปราศจากน้ำตาล หรือ sugar free” นั้น แสดงว่าผู้ผลิตเลือกใช้ส่วนผสมที่ให้ความหวานอื่นๆ ที่มีคุณสมบัติปลอดภัยต่อเด็กแทนการใช้น้ำตาล อาทิเช่น ซอร์บิทอล ทั้งนี้ จะเป็นการดีต่อสุขภาพของเด็กยิ่งขึ้น เพราะไม่ทำให้เด็กรับประทานน้ำตาลโดยไม่จำเป็น

โดยปกติ การละลายผงยาและการผสมยาน้ำจะต้องใช้สารต่างๆ หลายชนิด เพื่อให้ยามีความคงตัวดี (ยาที่มีความคงตัวดี หมายถึง หากเก็บยาในสภาวะแวดล้อมที่กำหนดตลอดอายุของยา (Shelf Life) ตัวยาสำคัญจะยังคงมีปริมาณและประสิทธิภาพตามมาตรฐานและไม่เสื่อมสภาพไป ซึ่งแอลกอฮอล์ก็เป็นส่วนผสมหนึ่งที่ผู้ผลิตยาเลือกใช้ในสูตรยาน้ำเพื่อวัตถุประสงค์ดังกล่าว
ยาน้ำที่ระบุว่า “ปราศจากแอลกอฮอล์ หรือ alcohol free” นั้น ผู้ผลิตมีการพัฒนาสูตรยา โดยใช้สารที่มีความปลอดภัยทดแทนการใช้แอลกอฮอล์ ทำให้สูตรยาดังกล่าวมีความปลอดภัยยิ่งขึ้น